سلاح پنهان سمندر مکزیکی علیه سرطان و باکتری‌های مقاوم

نویسنده:
بیمارستان شفا
تاریخ انتشار:
21 جولای 2025
دیدگاه ها:
آکسولوتل سیاه‌رنگ با آبشش‌های پرپَر در حال شنا در یک آکواریوم تحقیقاتی

در مطالعه‌ای نوین پپتیدهای ضد میکروبی در مخاط پوست آکسولوتل توانستند در محیط آزمایشگاهی باکتری مقاوم MRSA و سلول‌های سرطان پستان را نابود کنند. این پپتیدها به دلیل ساختار منحصربه‌فردشان، پتانسیل بالایی برای جایگزینی آنتی‌بیوتیک‌های مقاوم و درمان‌های ضدسرطان دارند.

پژوهشگران آلمانی در پژوهشی جدید موفق شدند ترکیبات شیمیایی خاصی را از پوست سمندر آکسولوتل (Axolotl) استخراج کنند که نه‌تنها در نابودی سلول‌های سرطانی پستان مؤثر بوده، بلکه توانسته‌اند باکتری‌های فوق‌مقاومی مانند MRSA را نیز از بین ببرند. این یافته می‌تواند دروازه‌ای تازه به سوی داروهای ضدسرطان و جایگزین‌های آنتی‌بیوتیکی باز کند.

موجودی بازسازی‌گر با خواص درمانی پنهان

آکسولوتل، دوزیستی بومی دریاچه‌های مکزیک، سال‌هاست که به خاطر توانایی خارق‌العاده‌اش در بازسازی اندام‌ها، قلب و حتی مغز، در مرکز توجه دانشمندان قرار دارد. اما آنچه به‌تازگی توجه پژوهشگران را جلب کرده، نه بازوهایش، بلکه مخاط پوستی‌اش است.

مخاط تولیدشده بر سطح پوست این دوزیست دارای پپتیدهایی ضد میکروبی (AMPs) است که از بدنش در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کنند. تیمی از محققان در دانشگاه پزشکی هانوفر آلمان این پپتیدها را استخراج کرده و موفق به سنتز بیش از هزار نمونه شدند. از میان آن‌ها، ۲۲ پپتید به‌عنوان گزینه‌های امیدبخش برای بررسی بیشتر انتخاب شدند.

استخراج مخاط بدون آسیب و کاملاً انسانی

برای جمع‌آوری مخاط، محققان به آرامی بدن سمندرها را با دستکش استریل ماساژ دادند و مخاط به‌دست‌آمده را با کاردک‌های مخصوص برداشتند. تمام مراحل مطابق با دستورالعمل‌های قانون حمایت از حیوانات آلمان انجام شد. لازم به ذکر است که تمامی آکسولوتل‌های مورد استفاده در این پژوهش از مراکز پرورش کنترل‌شده و نه طبیعت گرفته شده بودند.

آکسولوتل (سمندر مکزیکی) در حال شنا در یک آکواریوم تحقیقاتی

سمندر آکسولوتل – دوزیستی شگفت‌انگیز با توانایی بازسازی و حالا با خاصیت ضدسرطان و ضدباکتری

پپتیدهای ضد میکروبی امیدی نو در برابر مقاومت دارویی

پپتیدهای ضد میکروبی به دلیل سازوکار متفاوت‌شان نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های رایج، کمتر مستعد ایجاد مقاومت دارویی هستند. این مولکول‌ها دارای ساختاری خاص‌اند؛ از یک‌سو قطب مثبت دارند و از سوی دیگر بخش‌های آب‌گریز، که به آن‌ها اجازه می‌دهد به دیواره‌ی سلولی باکتری‌ها بچسبند. پس از اتصال، یا سوراخی در دیواره ایجاد می‌کنند، یا به مولکول‌های کلیدی متصل شده و عملکرد سلول را مختل می‌سازند و  نتیجه‌ی آن مرگ سلول باکتری است.

پیروزی بر MRSA؛ تهدیدی جهانی

از میان پپتیدهای مورد بررسی، چهار مورد علیه باکتری  (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus) MRSA، یکی از خطرناک‌ترین عوامل عفونت‌های بیمارستانی، اثر چشمگیری نشان دادند. در برخی موارد، این پپتیدها حتی مؤثرتر از داروی وِنکومایسین، یکی از آنتی‌بیوتیک‌های ذخیره، عمل کردند.

دکتر پیتر فوگت، یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: «نتایج در مورد MRSA بسیار قابل‌توجه‌اند. با توجه به استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها در پزشکی و کشاورزی، مقاومت دارویی در حال افزایش است و نیاز به جایگزین‌های مؤثر حیاتی است.»

باکتری مقاوم MRSA که به بیشتر آنتی‌بیوتیک‌های رایج پاسخ نمی‌دهد و یکی از عوامل اصلی عفونت‌های بیمارستانی است.

MRSA نوعی باکتری فوق‌مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌هاست که درمان آن بسیار دشوار است، اما برخی پپتیدهای طبیعی استخراج‌شده از سمندر آکسولوتل توانسته‌اند به‌طور مؤثر با آن مقابله کنند.

حمله به سرطان بدون آسیب به بافت سالم

یکی از جالب‌ترین نتایج تحقیق، اثر ضدسرطانی سه پپتید منتخب بود. این ترکیبات در محیط آزمایشگاهی باعث مرگ سلولی برنامه‌ریزی‌شده در سلول‌های سرطان پستان شدند، بدون آنکه به سلول‌های سالم بافت سینه آسیبی وارد کنند.

بیولوژیست سارا اشتراوس از مدرسه پزشکی هانوفر می‌گوید: «پپتیدها توانستند سلول‌های سرطانی را هدف قرار دهند، در حالی که به سلول‌های سالم آسیبی نرساندند. این ویژگی می‌تواند در توسعه‌ی داروهای ضدسرطان هدفمند بسیار ارزشمند باشد.»

سلول‌های سرطانی در حال تقسیم غیرطبیعی و تهاجمی، هدف تحقیقات جدید درمانی با پپتیدهای طبیعی.

تصویری ساخته شده توسط کامپیوتر از سلول‌های سرطانی

منبع:

Dastagir, N., Liebsch, C., Kutz, J., Wronski, S., Pich, A., Obed, D., … & Strauß, S. (2025). Identification of antimicrobial peptides from the Ambystoma mexicanum displaying antibacterial and antitumor activity. PLoS One20(3), e0316257.

مشتاقانه منتظر دریافت نظرات شما دوستان عزیز هستیم





For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

مطالب مرتبط

استراتژیک

نشست استراتژیک بررسی پروژه‌ های ساماندهی نظام اطلاع‌رسانی خدمات و مهارت‌های ارتباطی برگزار شد

سالمندان

عیادت هیات کانون بازنشستگان استان لرستان از سالمندان بستری در بیمارستان شفا

کارگاه سکته مغزی

برگزاری کارگاه آموزشی سکته مغزی در بیمارستان شفا

روز کارمند

برگزاری مراسم گرامیداشت روز کارمند در بیمارستان شفا

کارگاه تاسیسات

برگزاری کارگاه آموزشی UPS و دیزل ژنراتور در بیمارستان شفا

آلودگی

برگزاری کارگاه آموزشی آلودگی‌زدایی در مواجهه با مخاطرات شیمیایی، بیولوژیکی و رادیولوژیکی در بیمارستان شفا

نهمین

نهمین نشست استراتژیک با محوریت ایمنی بیماردر بیمارستان شفا برگزار شد

هشتمین نشست

هشتمین نشست هم افزایی استراتژیک در بیمارستان شفا برگزار گردید

فیزیوتراپ

گرامیداشت روز فیزیوتراپی در بیمارستان شفا  با تقدیر از تلاشگران این حوزه

ژن درمانی به کمک ویروس جهت درمان ناشنوایی مادرزادی

ژن‌درمانی با کمک ویروس: انقلابی در پایان ناشنوایی ژنتیکی

علائم سنگ کلیه

سنگ کلیه: کابوس دردناک اما قابل درمان بدون درد

معارفه احسان هاشمی در مرداد 1404

آیین معارفه مسئول جدید بخش ICU1  بیمارستان شفا برگزار شد

آکسولوتل سیاه‌رنگ با آبشش‌های پرپَر در حال شنا در یک آکواریوم تحقیقاتی

سلاح پنهان سمندر مکزیکی علیه سرطان و باکتری‌های مقاوم

ششمین نشیت هم اندیشی در تیر1404

ششمین نشست هم‌اندیشی پروژه‌های استراتژیک در بیمارستان شفا برگزار شد

دستگاه سنگ‌ شکن پیزوالکتریک ریچارد ولف برای درمان غیرجراحی سنگ کلیه

درمان سنگ کلیه بدون جراحی: نگاهی جامع به تکنولوژی سنگ شکن و سوالات پرتکرار آن

کارگاه تفسیر نوار قلب

برگزاری کلاس تفسیر نوار قلب در بیمارستان شفا

کارگاه دوم آتل بندی

برگزاری دومین کارگاه آموزشی آتل بندی در بیمارستان شفا 

جذب پزشک

جلسه هم‌اندیشی تیم جذب پزشک در بیمارستان شفا برگزار شد

معارفه تاسیسات خرداد 1404

معارفه مدیر جدید تأسیسات بیمارستان شفا با حضور مقامات ارشد برگزار شد

تقدیر از واحد بین الملل در خرداد 1404

تقدیر رسمی شرکت توریسم درمانی عراق از کارکنان بیمارستان شفا